De gids om Rome voor de tweede keer te bezoeken

Rome heeft niet voor niets de bijnaam 'Eeuwige Stad'. Je vindt er millennia aan monumenten, kerken, kunst en meer, van de oprichting van de stad in de 8e eeuw voor Christus tot nu. Denk dus niet dat je alles hebt gezien omdat je er al eens bent geweest. Voorbij het Colosseum, de Sixtijnse kapel en al de pizza romana ligt het minder bezochte, maar even geliefde deel van de stad. Ga tijdens je tweede bezoek met onze gids verder dan het Centro Storico en de Aureliaanse muren op verkenning.

Je hebt de oude beeldhouwwerken de fresco's van Rafaël en het beroemde plafond van Michelangelo al bewonderd. Nu is het tijd voor wat moderne kunst. In het museum Galleria Nazionale di Arte Moderna e Contemporanea, in een prachtig neoklassiek paleis in de buurt van Villa Borghese, vind je 20.000 schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken en installaties van de grootste kunstenaars van de afgelopen twee eeuwen in Italië en over de hele wereld. Houd je ogen goed open om werken van Van Gogh, Monet, Klimt, Mondriaan en Pollock te spotten.

Je kunt op het Forum Romanum een idee krijgen van hoe het leven in het oude Rome was. Als je je echter volledig wilt laten onderdompelen, ga dan naar Ostia Antica. De buitenpost was tweeduizend jaar geleden de belangrijkste haven van Rome en ligt op ongeveer 40 minuten met de trein vanaf het stadscentrum. Tegenwoordig is het een enorme archeologische vindplaats die niet onderdoet voor Pompeï, met indrukwekkend goed onderhouden flatgebouwen, warenhuizen, winkelcentra, badhuizen, tempels en de oudste synagoge die tot nu toe in Europa is gevonden.

Laat tijdens je tweede bezoek aan Rome het Colosseum voor wat het is en wandel door het Foro Italico, een sportcomplex geïnspireerd op het oude Griekenland. Het hotel ligt in de omgeving van Monte Mario, net ten noorden van het stadscentrum, waar je ook het Stadio Olimpico (het thuisstadion van AS Roma en SS Lazio) kunt vinden. Je bent hier echter niet voor voetbal. Je bent er om door de tijd naar de vroege jaren 1930 te reizen, toen de fascistische regering van Italië Monte Mario omvormde tot een opzichtig eerbetoon aan de atletiek. Een ruim 17 meter hoge marmeren obelisk met het woord 'DUX' (Italiaans voor 'leider') steekt boven de ingang van het Foro Italico-complex uit. Het Stadio dei Marmi, een ongelooflijke oude Griekse atletiekbaan, staat helemaal rechts, omringd door 60 marmeren standbeelden van naakte atleten in klassieke poses.

In 2006 onthulde Rome zijn enige moderne bezienswaardigheid: het door Richard Meier ontworpen Ara Pacis Museum, gelegen aan het Piazza Augusto Imperatore, vlak bij Via del Corso. In het schitterende gebouw van glas en travertijn bevindt zich het Ara Pacis-monument, een altaar uit de eerste eeuw met een afbeelding van keizer Augustus en zijn gevolg. Nadat je dit op je in hebt laten werken, kun je ernaast het Mausoleum van Augustus bezoeken, het grootste cirkelvormige graf ter wereld.

De ondergrondse wereld van Rome is het ontdekken waard. Ga van start bij de Città dell'Acqua, een archeologische vindplaats ten zuiden van de Piazza di Trevi die in 1999 werd ontdekt. Bijna 9 meter onder het straatniveau vind je de overblijfselen van een Romeins herenhuis uit de 4e eeuw en een deel van het Vergine-aquaduct dat verbonden is met de nabijgelegen Trevifontein. Het is ook de moeite waard om de Case Romane del Celio te verkennen (20 kamers uit de tweede en vierde eeuw voor Christus die verborgen zijn onder de basiliek van de Heilige Johannes en Paulus. De kamers zijn gevuld met fresco's en oude huishoudelijke items) en de Domus Romane (een villa uit het keizertijdperk en een privé-thermaalbad onder het Palazzo Valentini).

Piatto Romano is een trattoria zonder poespas in de wijk Testaccio dat klassieke Romeinse gerechten zoals carbonara, amatriciana en saltimbocca serveert. Op het menu staan ook gerechten zoals pens en slachtafval van lam, wat gebruikelijk is voor restaurants in Testaccio, omdat de buurt ooit de vleesverwerkingswijk van Rome was. Er hangt een authentiek lokale sfeer: gezinnen en vaste gasten zitten er aan tafel om van de uitstekende Romeinse keuken te genieten. Probeer favorieten zoals gefrituurde artisjokken en fettuccine met kippeningewanden, en sluit de maaltijd af met een stukje ricottacake met zure kersen.

Villa Farnesina, een herenhuis uit de Renaissance in de Trastevere-buurt in Rome, behoorde ooit toe aan de rijke Sienese bankier Agostino Chigi. Hij liet het bouwen als zomerhuis en gaf de grote kunstenaars van die tijd de opdracht om de muren met fresco's te versieren. Op de begane grond vind je twee grote werken van Rafaël. Het eerste en beroemdste werk is de 'Triomf van Galatea', waarop de gelijknamige nimf over de zee vaart in een schelp die door dolfijnen wordt getrokken, omringd door andere zeewezens. Het tweede beeldt het verhaal uit van twee tragische geliefden, Cupido en Pysche. Omdat Villa Farnesina wat minder bekend is, kun je beide fresco's zien zonder de drukte van populairdere attracties.

Voor bezoekers die voor het eerst in Rome zijn, is de pizza bianca bij Forno bijna een overgangsrite. Casa Manco in Testaccio Market is echter de plek die je tijdens je tweede reis moet bezoeken. Het deeg moet hier wel 100 uur rijzen en de toppings, die variëren van vijgen en puntarelle tot aubergine en venkel, zijn zowel lokaal als in het seizoen. Ga voor een klassieker zoals de margarita en de pizza bianca met sesamzaad en proef daarna een meer onverwachte optie, zoals zuppa di cipolla (Franse uiensoep) en Philly cheasesteak.

Behaal je stappendoel en spijker je geschiedeniskennis bij op de Via Appia Antica, de eerste en langste weg van het oude Rome. Begin je wandeling bij de Porta San Sebastiano, een oude stadspoort in de Aureliaanse muren van Rome. Je kunt er op de stadswallen lopen als een centurio en het geweldige Museo delle Mura verkennen, een archeologisch museum dat gewijd is aan de muren zelf. Huur vanaf daar een fiets bij Eco Bici Roma en fiets langs de met stenen geflankeerde Via Appia terwijl je onderweg geniet van bombastische monumenten zoals Cecilia Metella en Villa di Massenzio.

Casa Manfredi maakt heerlijke, meesterlijk gemaakte koffiedrankjes met koffiemelanges van Lavazza, maar de zoete creaties van banketbakker Giorgia Proia mag je nier echt niet overslaan. De maritozzo (een kenmerkende Romeinse traktatie met een zoete rol gevuld met slagroom en poedersuiker erbovenop) is een echte aanrader, maar er is ook een overheerlijke selectie aan cornetti en croissants. Er zijn genoeg redenen om ook deze gebakjes mee te nemen aangezien het Circo Massimo, de Palatijn en het Colosseum allemaal in de buurt liggen.